Nowa Osada Słowiańska
w Strzegocicach koło Pilzna

29 września 2020 roku podpisaliśmy z Panią Burmistrze Ewą Gołębiowską umowę na dzierżawę pięknych terenów nad Zalewem Strzegocickim

Zapraszamy do współpracy z nami przy realizacji tego wielkiego przedsięwzięcia.

Poniżej opisuję zasady współpracy ze Stowarzyszeniem Słowian Doliny Wisłoki Palana Gera w ramach realizowanego przez nas wielkiego projektu Osady Słowiańskiej (docelowo największego w Polsce skansenu wczenośredniowiecznego, o powierzchni 7ha) nad Jeziorem Strzegocickim w gminie Pilzno, 80km na wschód od Krakowa. Celem, dla którego tworzymy Osadę Słowiańską w Strzegocicach jest pełniejsza realizacja głównego celu naszego Stowarzyszenia, czyli: „w sposób wiarygodny i entuzjastyczny przekazywać wiedzę i doświadczenia pozwalające poznać i zrozumież życie naszych wielkich słowiańskich Przodków”.

Zakładam różne warianty współpracy z osobami, dla których ten cel jest bliski:
1. Członek Stowarzyszenia – stały pracownik Osady.
2. Sympatyk Stowarzyszenia – dorywczy pracownik lub wolontariusz Osady.
3. Akredytowany rekonstruktor – osoba mająca wolny wstęp na teren Osady kiedy tylko chce, a dodatkowo zapraszana do realizacji różnych działań odpłatnych na jej terenie.
4. Współpracująca drużyna – grupa rekonstruktorów, którzy otrzymują nadanie ziemskie na terenie Osady.
5. Zaprzyjaźniony rzemieślnik – wystawca.


Ad 1.
Członek Stowarzyszenia.
Osoby, które szczególnie przyczynią się do powstawania Osady Słowiańskiej w Strzegocicach, mogą ubiegać się o przyjęcia do grona członków SSDW Palana Gera (aby zostać członkiem należy uzyskać 5 pisemnych rekomendacji od obecnych członków Stowarzyszenia, złożyć wniosek o przystąpienie i uzyskać pozytywną opinię zarządu SSDW). Osoba taka staje się członkiem społeczności Osady i czerpie korzyści finansowe z działalności Stowarzyszenia. Członkowie Stowarzyszenia, pracujący w Osadzie Słowiańskiej zaczynają z pozycji „młody grodzianin”. Po wykazaniu się wiedzą i zaangażowaniem, osoba taka awansowana jest przeze mnie na „grodzianina”. Natomiast po latach dobrego zaangażowania w realizację celu działalności Stowarzyszenia, osoba taka staje się „członkiem starszyzny” i stanowi ciało doradcze, które współdecyduje wraz ze mną o wszystkich najważniejszych sprawach związanych z Osadą Słowiańską w Strzegocicach.
Oczywiście wraz ze wzrostem pozycji takiej osoby w Stowarzyszeniu, rośnie jej wynagrodzenie, wypłacane z działalności statutowej odpłatnej, jaką prowadzi nasza organizacja.

Ad 2.
Sympatyk Stowarzyszenia
Jest wiele osób, które chętnie pomogą nam w budowie grodu, ale nie będą chciały zrezygnować ze swojego dotychczasowego stylu życia i „zostać Słowianami”.
Dla takich osób będziemy organizować weekendy lub tygodnie pracy w grodzie, podczas których będziemy zapewniać im jedzenie i nocleg w zamian za ich wkład pracy w nasze przedsięwzięcie.
Dla tych osób, przewiduję następujące przywileje:
• Przyjaciel grodu, po przepracowaniu min. 100h – dożywotnio wolny wstęp do naszych obiektów + zawsze zaproszenie na imprezy przez nas organizowane.
• Wielki przyjaciel grodu, po przepracowaniu min. 250h – dożywotnio wolny wstęp do naszych obiektów wraz z całą rodziną + zawsze zaproszenie na imprezy przez nas organizowane i zawsze darmowy wstęp na te imprezy, pamiątkowy wisiorek.
• Honorowy członek Stowarzyszenia, po przepracowaniu min. 500h - dożywotnio wolny wstęp do naszych obiektów wraz z całą rodziną + zawsze zaproszenie na imprezy przez nas organizowane i zawsze darmowy wstęp na te imprezy, wymieniany zawsze w publikacjach Stowarzyszenia i na jego stronach, możliwość brania udziału w Walnych Zgromadzeniach Stowarzyszenia, pamiątkowy medal.

Ad 3.
Akredytowany rekonstruktor
Osoba, która zajmuje się rekonstrukcją IX-XI wieku z terenu Europy i uznajemy, iż jest pasująca swoim profilem rekonstrukcji do tego, co prezentujemy w naszej Osadzie Słowiańskiej. Jeśli osoba taka posiada adekwatny strój, wiedzę na temat rekonstruowanej epoki i miejsca, a do tego potrafi zachowywać się w sposób „nie przesiąknięty XXI wiekiem”, może wystąpić o akredytację.
Wydawana jest ona na rok, i wówczas człowiek ten może w dowolnym czasie przebywać na terenie Osady, a w sytuacjach, kiedy jest o to poproszona i wyraża taką chęć – może również brać udział w działaniach Stowarzyszenia, które wiążą się z wynagrodzeniem dla rekonstruktorów. Akredytacja jest cofana w chwili, kiedy człowiek ten łamie zasady obowiązujące na terenie Osady Słowiańskiej w Strzegocicach.

Ad 4.
Współpracująca drużyna
Ta wersja współpracy jest dla drużyn, które chciałyby mieć swoje miejsce w ramach naszego skansenu. Z przywódcą drużyny spisana jest umowa, zawierająca zakres działań, które drużyna może realizować na powierzonym terenie i ewentualnie jakie korzyści czerpie z tego drużyna bądź Stowarzyszenie.
Wszyscy członkowie tej drużyny przebywający na terenie Osady muszą przejść akredytację. Za wszystkich członków drużyny i przestrzeganie przez nich zasad Osady Słowiańskiej odpowiada przywódca. Obszar zajmowany przez współpracującą drużynę musi być zawsze dostępny dla zwiedzających.

Ad 5.
Zaprzyjaźniony rzemieślnik
Człowiek wykonujący średniowieczne rękodzieło, spójne realiami Osady Słowiańskiej, który ma prawo sprzedaży swoich wyrobów na trenie naszego obiektu. Pobierana jest od niego niewielka danina na rzecz Stowarzyszenia.

Główne założenia Osady Słowiańskiej w Strzegocicach:

1. Historyczność
1.1 Wszystkie budynki w grodzie będą wykonane bez użycia niehistorycznych gwoździ, wkrętów, drutów itp elementów. Nie dopuszczam, aby materiały do budowy budynków były w jakichkolwiek sposób niehistoryczne, wg porzekadła "to się przykryje i tego nie będzie widać, a dużo to ułatwi". Nie wykluczam jednakże użycia współczesnych narzędzi do budowy budynków. Na przykład piły motorowej, wiertarki, łopaty stalowej.
1.2 Rekonstruktorzy (my, nasi goście) mają bezwzględny zakaz wnoszenie na teren grodu niehistorycznych przedmiotów (telefon, woda w butelce, jedzenie w reklamówce itp). Zakaz ten obowiązuje 24h na dobę.
1.3 W grodzie mogą przebywać jako rekonstruktorzy jedynie członkowie Stowarzyszenia lub osoby akredytowane przeze nas (powstanie osoba lub komisja ds akredytacji, która będzie weryfikować historyczność poszczególnych osób). Powstanie osobne opracowanie co można, co nie można nosić i kiedy. Czyli krótki podręcznik na temat tego jakie są szczegółowe wymagania co do historyczności strojów i przedmiotów, używanych przez rekonstruktorów przebywających w nowej Osadzie Słowiańskiej.

2. Finansowanie przedsięwzięcia
Stowarzyszenie zapewnia środki na materiały budowlane, potrzebne do powstania Osady Słowiańskiej w Strzegocicach. Całość przedsięwzięcia ma trwać ok 10 lat i dopiero wówczas zostaną ukończone wszystkie zaplanowane elementy skansenu takie jak:
- wielki gród z dwoma podgrodziami, wysokim wałem oraz palisadą. W samym grodzie ok 30 chat.
- zagrody i pastwiska dla zwierząt ras dawnych
- pola uprawne, gdzie rosnąć będą liczne gatunki dawnych roślin
- osady „służebne” poza grodem głównym
- osada rybacka
- przystań z pomostem i łodzie drewnanie przystosowane do pływania po Jeziorze Strzegocickim

Na dalszy rozwój Osady Słowiańskiej w Strzegocicach, czerpać będziemy środki z działalności podobnej do tej, jaką od 2012 roku realizujemy w Osadzie Słowiańskiej w Stobiernej, to jest:
- sprzedaż biletów dla turystów indywidualnych
- sprzedaż pakietów „żywa lekcja historii” dla szkół
- sprzedaż pakietów „biesiada słowiańska” i podobnych, dla grup turystów
- sprzedaż wyrobów własnych
- noclegi w chatach słowiańskich
- darowizny
- 1% podatku
- granty i dofinansowania

3. Zarządzanie
Jako prezes Stowarzyszenia mam zwierzchność nad naszymi obiektami. W Stobiernej w przyszłości głównie zarządzać będzie mój zastępca, ja skupiać będę się na nowym obiekcie. Odpowiedzialność i decyzyjność w nowym grodzie tak jak obecnie, czyli ja + ewentualny zastępca w Strzegocicach. Podobnie jak obecnie będą comiesięczne Wiece w gronie grodzian, na których to dyskutowane będą najważniejsze tematy.

4. Własność „prywatna”.
Cały obiekt jest własnością nas wszystkich tworzących Stowarzyszenie, jednakże na tym terenie będą pewne wydzielone obszary przypisane poszczególnym osobom bądź drużynom: chaty, zagrody, pola itd. Osoba posiadająca przywilej wybudowania własnej chaty jest zobowiązana do utrzymania jej w stanie dobrym przez cały rok. Brak spełnienia tego obowiązku wiąże się z odebraniem tego przywileju. Chata musi być zawsze dostęna dla zwiedzających, jedynie z ruchu „turystycznego” może być wyłączona antresola, wówczas należy mieć odstawianą drabinę, którą można łatwo odłożyć i w ten sposób zabezpieczyć poddasze przed wejściem turystów. W chatach, oraz w części „prywatnej” chat tak samo obowiązują zasady odnośnie historyczności. Podobnie przypisywane do poszczególnych osób będą cenne ruchomości, takie jak stowarzyszeniowe uzbrojenie, zwierzęta, narzędzia itd.

5. Kroki do realizacji 1 etapu przedsięwzięcia:
• Zgłoszenie budowlane w starostwie, dwa tygodnie bez protestu z ich strony: można budować! (grudzień 2020)
• Równolegle: staranie się o drewno w nadleśnictwach (listopad 2020 - ciągle)
• Budowa rowu wokół nowej osady oraz kopanie dziór pod półziemianki (luty - marzec 2021)
• Transport drewna na plac budowy i rozpoczęcie prac konstrukcyjnych. Będziemy budować chaty wspólnie, jedna po drugiej. (luty – kwiecień 2021)
• Budowa budynku „gospodarczego” przy wejściu na nasz teren. Miejsce, gdzie będą sprzedawane bilety, pamiątki, gdzie będzie WC i umywalka (maj-czerwiec 2021).
• Otwarcie osady dla turystów (maj-lipiec 2021 - celujemy w 26 czerwiec 2021!)

6. Stan docelowy.
Osada Słowiańska w Strzegocicach stanie się największym obiektem rekonstrukcji historycznej w tej części Europy. Na obszarze ponad 7ha nie będzie żadnych elementów współczesnych, dzięki czemu zwierzający będą mogli przenieść się w czasie w sposób maksymalnie pełny i wiarygodny.
Na obszarze skansenu będzie:
• Duży gród obronny z wałami i palisadą, wieżą i licznymi chatami wewnątrz umocnień
• Dwa podgrodzia przylegające do grodu głównego od strony południowo-zachodniej, gdzie rekonstruować będziemy przede wszystkim rzemiosło
• Osada otwarta, gdzie przede wszystkim rekonstruować będziemy życie ludności wiejskiej w X wieku
• Przystań rybacka, pomost i łodzie drewniane, aby rekonstruować średniowieczne rybołówstwo, a także spróbować rekonstruować słowiańską łódź bojową
• Pola uprawne, na których będziemy za pomocą zwierząt pociągowych uprawiać dawne gatunki zbóż i warzyw
• Sad, w którym będziemy uprawiać dawne owoce
• Zagrody i wiaty dla zwierząt, gdzie trzymać będziemy licznych przedstawicieli dawnych ras: koni, krów, owiec, kóz, kur, kaczek
• „Gospoda na rozdrożu” gdzie spróbujemy rekonstruować słowiańską kuchnię i sale biesiadną
• Miejsce do jazdy konnej i do pokazów konnych
• Arena do walk wojów wczesnośredniowiecznych
• Winnica, browar

Biorąc pod uwagę naszego dotychczasowe doświadczenia z ruchem turystycznym, w Osadzie Słowiańskiej w Strzegocicach możemy spodziewać się 50 000 – 100 000 turystów rocznie, a przychody z tego przedsięwzięcia wynosić będą 1 500 000 – 3 000 000 zł. Pozwoli to na utrzymanie w bardzo dobrym stanie skansenu, jego ciągłą promocję, a przede wszystkim na wypłatę wynagrodzeń dla kilkudziesięciu osób zaangażownych w to przedsięwzięcie ( około 30 osób x 12 miesięcy x średnio 6000zł = 2 160 000zł)


Ziemowit - 19 październik 2020 aktualizacje - 17 luty 2021